Ar hyn of bryd mae'r cynnwys hwn ar gael yn Saesneg yn unig.
Ar hyn of bryd mae'r cynnwys hwn ar gael yn Saesneg yn unig.
Ar hyn of bryd mae'r cynnwys hwn ar gael yn Saesneg yn unig.
hyrwyddo a dathlu cerddoriaeth Cymru
promoting and celebrating the music of Wales
+44 (0)29 2063 5640
Morfydd Owen 1891-1918
Nid yw’r un cyfansoddwr Cymreig arall wedi hudo cenedlaethau hwyrach yn fwy nag Morfydd Owen. Pan fu farw ond yn chwech ar hugain mlwydd oed, roedd ei hallbwn eisoes yn niferu oddeutu 180 o weithiau, a nifer ohonynt yn addawol a dangos cryn dipyn o’i harddull unigryw. Yn ystod ei bywyd byr gwnaeth ddylanwad mawr ar gerddoriaeth Gymreig ac roedd ei chenhedlaeth yn unfrydol wrth ddatgan mae hi oedd y cerddor mwyaf talentog a ddaeth o Gymru. Roedd ei phrydferthwch, cymeriad bywiog a bywyd lliwgar yn Llundain yn ystod ail ddegawd y ganrif ddiwethaf hefyd yn ychwanegu i’w gwaddol ac mae ei cherddoriaeth yn parhau i dyfu mewn poblogrwydd pob blwyddyn.
​
Ganwyd Morfydd Owen yn Nhrefforest, Morgannwg, ac erbyn iddi droi’n un ar bymtheg mlwydd oed roedd ei dawn amlwg wedi ei harwain i astudio yn breifat gyda’r Athro David Evans yn adran gerdd Prifysgol Coleg De Cymru a Sir Fynwy, lle bu’n fyfyrwraig ddwy flynedd yn ddiweddarach. Roedd ei doniau yn ymestyn ymhellach na chyfansoddi i ganu a chwarae’r piano (roedd eisoes wedi perfformio Piano Concerto Grieg yn ei harddegau). Symudodd o Gaerdydd i’r Royal Academy of Music, Llundain, lle astudiodd gyda Frederick Corder a chael ei hadnabod yn gyflym yn un o fyfyrwyr mwyaf rhagorol ei chenhedlaeth gyda’i Nocturne for Orchestra yn derbyn perfformiad yn y Queen’s Hall yn 1913.
​
Aros yn Llundain a wnaeth dros y blynyddoedd canlynol, a chymysgu o fewn cylchoedd celfyddydol a gwleidyddol wrth gadw cysylltiad agos â Chymru trwy Eglwys Bresbyteraidd Gymreig Charing Cross. Gwnaeth gyfarfod â D.H. Lawrence ac Ezra Pound yn ogystal â mewnfudwyr o Rwsia, a arweiniodd ati’n ymgeisio i astudio Rwsieg a cherddoriaeth gwerin Ddwyrain Ewrop trwy Gymrodoriaeth Prifysgol. Yn ystod y cyfnod yma roedd ei gweithiau’n cael eu cyhoeddi a chafodd ei hethol yn Gyfaill i’r Royal Academy yn 1918. Dwy flynedd yn gynt, yn 1916, cyfarfu a chychwyn carwriaeth gyda chofiannydd Sigmund Freud, Ernest Jones, a arweiniodd at briodas yn Chwefror 1917. Roedd y berthynas yn un gythryblus ac roedd nifer o’i ffrindiau’n pendroni am ei dewis o ŵr. Er hyn, daeth y berthynas i ben gyda’i marwolaeth oherwydd llid y pendics tra ar wyliau yn y Gŵyr ym mis Medi 1918.
No other Welsh composer has fascinated later generations more than Morfydd Owen. Dying at the age of just twenty-six, her output already consisted of some 180 works, many of great promise and already showing considerable individuality. During her short life, she already had made a strong impact on Welsh music and her generation were unanimous in regarding her as the most talented musician Wales had ever produced. Her striking looks, vivacious personality and colourful life in the London of the second decade of the last century also added to her posthumous reputation and her music continues to grow in popularity each year.
​
Morfydd Owen was born in Treforest, Glamorgan, and by the age of sixteen her obvious talent led to her studying privately with Professor David Evans at the music department of the University College of South Wales and Monmouthshire, which she entered as a student two years later. Her talents extended beyond composition to vocal and pianistic abilities (she had already performed Grieg’s Piano Concerto in her teens). From Cardiff she moved on to the Royal Academy of Music, London, studying with Frederick Corder and was quickly recognised as one of the most outstanding students of her generation with her Nocturne for Orchestra receiving a performance at Queen’s Hall in 1913.
​
In the years that followed she remained in London, moving in both artistic and political circles whilst still retaining deep links with Wales through the Charing Cross Welsh Presbyterian Church. She met D.H. Lawrence and Ezra Pound as well as Russian émigrés, leading to an attempt to study Russian and folk musics of Eastern Europe on a University Fellowship. At the same time her works were finding their way to publication and she was elected as Associate of the Royal Academy in 1918. Two years before, in 1916, she met conducted a whirlwind romance with the psycho-analyst and biographer of Sigmund Freud, Ernest Jones, leading to their marriage in February 1917. The relationship was turbulent and many of her friends were mystified by her choice of husband. However, the relationship was cut short by her death from a severe appendicitis whilst on holiday in the Gower in September 1918.
