Ar hyn of bryd mae'r cynnwys hwn ar gael yn Saesneg yn unig.
Ar hyn of bryd mae'r cynnwys hwn ar gael yn Saesneg yn unig.
Ar hyn of bryd mae'r cynnwys hwn ar gael yn Saesneg yn unig.
hyrwyddo a dathlu cerddoriaeth Cymru
promoting and celebrating the music of Wales
+44 (0)29 2063 5640
Cyfweliad gyda / interview with
Charlie Barber (2012)
O wybod am lwyddiant diweddar The Artist, mae’n ymddangos bod perfformiadau Cerddorfa Chwyth Genedlaethol Ieuenctid Cymru eleni wedi eu hamseru’n berffaith. Nid bod neb wedi trefnu i bethau fod felly. ‘18 mis yn ôl oedd y tro cyntaf i TÅ· Cerdd sôn wrtha’ i am y prosiect hwn,’ meddai Charlie Barber wrthyf, ‘felly doedd neb yn gwybod am The Artist.’ Mae’n serendipaidd fod y perfformiadau byw hyn o sgôr newydd Barber ar gyfer The Fall of the House of Usher, gwaith sydd wedi’i adlunio’n ddiweddar, yn digwydd mewn hinsawdd lle mae’r diddordeb mewn ffilmiau mud wedi ailgydio.
​
Mae’r ffurf wedi bod yn un sy’n agos at Barber ers i’w gwmni cynhyrchu, Sound Affairs, ddechrau gwneud prosiectau ar ddiwedd y 90au oedd yn rhoi lle amlwg i berfformiadau o sgoriau ffilm newydd eu cyfansoddi. ‘Sylweddolais ei fod yn gyfrwng digon dymunol i weithio ynddo. Roedd yn gymharol hawdd ei gario ar daith ac, o safbwynt marchnata, roedd rheolwyr y mannau cyfarfod yn gallu ei weld fel rhywbeth diddorol i’w werthu i’w cynulleidfaoedd. Yn wahanol i gyngherddau cerddoriaeth gyfoes, lle mae’n anodd weithiau denu cynulleidfaoedd, gyda rhywbeth fel hyn, ocê fe fyddech yn delio â cherddoriaeth gyfoes, ond roedd ’na hefyd agwedd weledol.’
​
Y ffilmiau mud cynnar yw’r rhai sy’n ymddangos fel y rhai mwyaf ystyrlon yn hanes Barber. Tra bod masgynhyrchu diwylliant yn gallu bod yn rhwystr i rai, mae e’n eu hystyried yn gyswllt aruthrol â’r gorffennol. ‘Mae’r holl bobl, y perfformiadau a’r personoliaethau rhyfeddol hyn wedi eu dal ar seliwloid ac maen nhw yno hyd dragwyddoldeb fwy neu lai.’ Ond y cyfosodiad rhwng y gorffennol a’r presennol yw’r hyn sy’n ei swyno fwyaf, ‘oherwydd mae’r gerddoriaeth fyw yn aml yn pwmpio allan rhyw hwrdd neu egni emosiynol i’r peth yma sy’n deillio o ganrif flaenorol, ac arno gallwch weld y perfformwyr wrthi’n dangos teimlad yn eu ffordd eu hunain, ac yn eu hamser eu hunain.’
Felly, sut mae Barber yn mynd ati i gyfansoddi’r gerddoriaeth i danlinellu’r emosiwn gweledol hwn? ‘Mewn gwirionedd, nid yw’n gerddoriaeth sy’n cael ei chyfansoddi ar gyfer y ffilm, fesul golygfa, wrth i honno fynd yn ei blaen,’ meddai. ‘Nid yw wedi’i bwriadu fel rhywbeth i danlinellu’r hyn sy’n digwydd yn weledol – mae’r gerddoriaeth yn annibynnol ar y ffilm. Yr hyn sy’ wedi digwydd ambell dro yw ’mod i’n ysgrifennu adran ac unwaith y bydda’ i wedi ysgrifennu honno a ’mod i’n meddwl ei bod yn gweithio fel cerddoriaeth, yna fe fydda’ i’n chwilio am fan i’w gosod yn y ffilm.’
​
‘Pan fyddwch yn rhoi cynnig ar ei gosod yn erbyn y lluniau - oherwydd bod gan y gerddoriaeth ei strwythur ei hun, ei phensaernïaeth ei hun sy’n gwneud synnwyr a rhesymeg gerddorol lwyr - bydd yna fannau lle bydd rhywun yn meddwl, "bobl bach, doeddwn i ddim wedi bwriadu i hyn ddigwydd fan’na - mae hynny’n rhyfeddol." Rwy’n credu bod hynny’n fwy diddorol, achos mae’r gerddoriaeth wedi bod yn gyrru yn ei blaen hyd at y fan honno, ac efallai nad yw’r ffilm, yn weledol felly, wedi bod yn symud yr un ffordd; ond mae’n peri bod y pwynt hwnnw, o safbwynt gweledol, yn drwm gan ystyr o ryw fath. Mae’n well gen i wneud y peth fel ’na yn hytrach na cheisio cam-drin y gerddoriaeth.’
Yn 2002, llwyfannwyd y perfformiad cyntaf o fersiwn cynharach o sgôr Barber gan yr ensemble siambr Entr’acte, i gyd-fynd â fersiwn 35 munud o’r ffilm. Sut mae’r sgôr newydd hwn yn cymharu â’i ragflaenydd?
​
‘Roedd hi’n ddigon amlwg pan ddechreuais i ar y sgôr newydd hwn na fyddai gyda fi ddigon o ddeunydd i jest ail-sgorio’r gwreiddiol. Mae llawer o’r deunydd wedi’i ddatblygu mewn gwahanol ffyrdd, ac mae 10 mlynedd hefyd wedi mynd heibio ers i fi ysgrifennu’r sgôr blaenorol. Yn ystod y deng mlynedd hynny, rwy’n gobeithio ’mod i wedi datblygu ac mae llawer o ddylanwadau newydd wedi mynd i mewn i’r pair.’
A sut brofiad yn ei hanes fu’r broses o ail-sgorio i ensemble llawer iawn mwy? ‘Roeddwn i’n eithaf awyddus i ddefnyddio’r ensemble cyfan,’ meddai, ‘ond yr her arall yw cadw pob un o’r cerddorion yn brysur drwy’r amser, a pheidio rhoi 197 o guriadau gwag iddyn nhw!’
​
Joe O’Connell, Prifysgol Caerdydd
Given the recent success of The Artist, it would appear that National Youth Wind Orchestra of Wales's performances this year have been timed to perfection. Not that anybody planned it that way. ‘Ty Cerdd first mentioned this project to me 18 months ago’ Charlie Barber tells me, ‘so nobody knew about The Artist.’ It is serendipitous that these live performances of Barber’s new score for the recently reconstructed The Fall of the House of Usher take place in a climate of renewed interest in silent cinema.
The form has been one close to Barber since his production company, Sound Affairs, started doing projects featuring live performances of newly-composed film scores in the late 90s. ‘I discovered it was quite a nice medium to work in. It was reasonably easy to tour and, from a marketing point of view, the venue managers could see it as an interesting thing to sell to their audiences. Unlike contemporary music concerts, where it’s sometimes difficult to attract audiences, with something like this, OK you would be dealing with contemporary music, but there was a visual aspect as well.’
​
It is the early silent films which prove to hold the most meaning for Barber. While the mass production of culture can be an obstacle for some, he finds them to be an overwhelming connection to the past. ‘All these amazing people, performances and personalities are captured on celluloid and they’re there pretty much for eternity.’ But it is the juxtaposition of past and present which he finds most captivating, ‘because the live music is often pumping out some emotional surge or energy to this thing which is from a previous century, on which you can see the performers there emoting in their own way, in their own time.’
​
​
​
So how does Barber go about composing the music to underscore this visual emotion? ‘It’s not really music that’s written for the film scene by scene as it goes along’, he says. ‘It’s not meant to underscore what is happening visually – the music is independent of the film. What’s happened sometimes is that I write a section and once I’ve written that and I think it works as music then I’ll find a place in the film to put it.’
‘When you try it against the images – because the music’s got its own structure, its own architecture which makes complete musical sense and logic – there are going to be points where you think, "my goodness, I hadn’t planned on that happening there, that’s amazing." I find that more interesting, because the music has been driving along to that point, and maybe visually the film hasn’t been driving the same way; but it makes that point, visually, pregnant with some sort of meaning. I prefer to do it that way rather than to try and manipulate it.’
​
In 2002, the chamber ensemble Entr’acte premiered an earlier version of Barber’s score to accompany a 35-minute version of the film. How does this new score compare to its precursor?
‘It was quite clear when I began this new score that I wouldn’t have enough material to just rescore the original. A lot of the material has been developed in different ways, and also it is 10 years since I wrote the previous score. In those 10 years I’ve hopefully developed and a lot of new influences have gone into the melting pot.’
And how did he find the process of rescoring for a much larger ensemble? ‘I was quite keen to use the whole ensemble,’ he says, ‘but the other challenge is to keep all the musicians involved all the time, and not to give them 197 bars rest!’
​
​
Joe O’Connell, Cardiff University